Siz henüz VPN kullanmaya başlamadınız mı? Hiç acele etmeyin DPN’e geçersiniz. DPN nedir, nasıl kullanılır dediğinizi duyar gibiyiz. Ayrıntılar yazımızda..
Covid-19 yaşam tarzımıza yeni normaller katarak hayatımızda köklü değişiklikler yapmaya devam ediyor. Çalışma, seyahat ve sosyalleşme konusunda daha önce bilmediğimiz bir yaşam tarzına büründük. Bir yanda kısıtlamalar bir yanda hastalığın getirdiği maddi ve manevi çöküntü var. Belki de en büyük destek ünitemiz teknoloji oldu.
Evde kalarak iş yerinde sağladığımız performansı göstermede, arkadaşlarımızla etkileşimde bulunmada teknolojinin yardımı yadsınamaz. Bazılarımız için teknoloji ile hiç olunmadığı kadar içli dışlı olmak yeni bir dünyaya açılan kapı gibi oldu. Hayatımıza birçok farklı terim girdi. Örneğin NFT gibi ya da VPN.
VPN’i Hatırlayalım
VPN (Virtual Private Network – sanal özel ağ) hayatımıza aslında 1990’ların ikinci yarısından itibaren girmişti. VPN Kullanıcının gerçek IP adresini başka IP adresi altında gizlemeye yarayan bu protokol. Bu nedenle dijital ortamda ayak izi bırakmayı istemeyenlerin tercihi durumuna geldi. Ama günümüzde pandemik şartlar altında bu durum bir tercihen ziyade zorunluluk haline gelmeye başladı. NordVpn benzeri VPN sağlayıcılarda 2020 yılında %27’lik kullanım oranı sözkonusu. Bu oran 2021’de tüm zamanların en üst seviyesine ulaştı ve daha da artacak gibi duruyor.
VPN kullanımının en önemli sebepleri arasında sansürden kurtulma ve kimlik gizleme var. Ama burada bazı sorunlarda ortaya çıkıyor. Maalesef VPN kullanımı internet hızını yavaşlatır diye aslı astarı olmayan bir şehir efsanesi var. Ancak gerçekten de bazı sitelerin VPN’e karşı aldığı tedbirler trafikte biraz yavaşlamaya sebep olabilmekte.
Ancak diğer kullanım amacı olan kimlik gizleme ile ilgili bir sorun var. O da “Kimliğimizi gizlemek için para ödediğimiz ve kimliğimizi verdiğimiz bir MERKEZ olması”.
VPN şirketleri birer merkezdir. Hatta bazı kriterler çerçevesinde bu şirketler gizlemek için ücret ödenen kimlikleri, gizlenmesi istenen otoritere verebilir ya da vermek zorunda kalabilir.
Peki DPN Nedir? VPN’den Farkı Nedir?
Bu noktada hayatımıza blockchain teknoloji ile giren yeni bir terim karşılıyor. Decentralized. Türkçesi “merkeziyetsiz”. De- ön eki İngilizcede başına eklendiği kelimeye olumsuzluk katar. Yani merkez kelimesi Central tam tersi anlama DE- ön eki ile gelir. Kripto ekosisteminde bu öneki görünce aklınızda bulunsun. Mesela DeFi, yani merkeziyetsiz Finans veya DeX, yani merkeziyetsiz Borsalar.
O zaman hayatımıza yeni bir terim daha sokalım. DPN. Adından da anlaşılacağı üzere merkeziyetsiz bir durumdan bahsediyor. Konumuz VPN olduğuna göre DPN de “merkeziyetsiz özel ağ” anlamına geliyor. DPN’ler sunucusuzdur yani dağıtıktır. Bu nedenle kullanıcıların verileri günlüğe kaydedilmiyor ve saldırıya uğrayamıyor.
DPN için Polka-Dot tabanlı Deeper Network incelenebilecek bir örnek. Polkadot tabanlı DPN projesi Deeper Network, veri hırsızlığına ve sansüre karşı geleneksel VPN’lerle aynı esnekliği sunmak için ağ güvenliğini, blok zincirini ve paylaşım ekonomisini bir araya getiriyor.
DPN’lerin yazılım çözümlerinin yanı sıra, kullanıcıların tıpkı herhangi bir VPN gibi internette gezinmeleri için özel bir ağ oluşturan Deeper Connect gibi donanım cihazları da var. Merkezi olmayan bu donanım VPN’ler, tek seferlik satın alma ve abonelik içermeyen bir model sunuyor. Donanım VPN kullanıcıları, boşta kalan bant genişliklerini diğer kullanıcılarla da paylaşabiliyor ve katkılarından dolayı kazanç elde edebiliyorlar.
Bu durum, tüm dünyada kullanıcıların internette gezinmesi için tamamen özel, daha güvenli ve ödüllendirici bir ağ oluşturmakta. DPN’lerin bugünkü interneti teknoloji ve etiğin buluştuğu güvenli bir iletişim alanına götürme olasılığı çok büyük.
Görünen o ki VPN’e daha yeni alışırken DPN’i de göz ardı etmemek gerekecek.
